Wist je al dat er bacteriën in je darmen leven die gezond voor je zijn? Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar er is steeds meer bekend over het belang van deze bacteriën en over het gebruik van probiotica die de groei ervan ondersteunen.
Probiotica zijn levende micro-organismen. Ze bereiken de darmen om de groei van de nuttige bacteriën te ondersteunen. Maar wat doen ze precies en wat heb je eraan? In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over de werking van probiotica.
Belangrijk om te weten
- De darmflora is een verzamelnaam voor alle bacteriën die in de darm leven.
- Schade aan de darmflora kan veel gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals maag- en darmklachten, diarree, obstipatie en zelfs ziekten die de rest van je lichaam aantasten.
- Probiotica zijn levende micro-organismen. Ze bereiken de darmen om de groei van de nuttige bacteriën te ondersteunen. Het is dus belangrijk om ze correct te kiezen en te weten wanneer je ze nodig hebt.
Alles wat je moet weten over probiotica
De micro-organismen die in onze darmen leven, leven in harmonie met de rest van ons lichaam. Het darmmicrobioom is een goed voorbeeld van een mutualistische symbiose: een samenwerking tussen verschillende soorten organismen waar beide voordeel van hebben.
Om deze bondgenoten in onze strijd voor een betere gezondheid beter te leren kennen, gaan we in dit artikel de wereld van de probiotica binnen.

Wat zijn probiotica?
Probiotica zijn nuttige, levende micro-organismen zoals schimmels en bacteriën. Ze zijn verantwoordelijk voor het behoud van een gezonde darmflora, die in harmonie met de rest van je lichaam leeft (1, 2).
Hieronder ontdek je alles wat deze kleine bondgenoten voor je lichaam kunnen doen.
Voordelen van probiotica
Een beschadigde darmflora kan de oorzaak zijn van verschillende gezondheidsproblemen, zoals bijvoorbeeld maag- en darmproblemen.
Probiotica brengen goede bacteriën en andere micro-organismen in je darmen terug die je kunnen helpen om gezond te blijven.
In de onderstaande tabel geven we je een korte blik op alle voordelen die probiotica je kunnen bieden (2):
Organen en lichaamsstelsels | Mogelijke effecten |
Spijsverteringssysteem | Voorkomen en behandeling van diarree door antibiotica (3, 4). Voorkomen van darminfecties (5). Verbetering van de spijsvertering en helpt bij de behandeling van aandoeningen zoals het prikkelbare darmsyndroom en de ziekte van Crohn (6, 7). Verlichting van symptomen van lactose-intolerantie (8, 9). |
Hersenen | Verbetering van stemmingsstoornissen en bepaalde psychologische aandoeningen (10). |
Hart | Voorkomen van ophoping van slecht cholesterol (11). Verlaging van de bloeddruk (12). |
Immuunsysteem | Versterking van het immuunsysteem (13, 14). |
Ondanks al deze voordelen, raden we af om probiotica zelfstandig te gebruiken om gezondheidsproblemen te behandelen. We raden je aan om altijd eerst advies te vragen bij je huisarts.
Probiotische en schadelijke bacteriën
Probiotische voedingsmiddelen en supplementen bevatten bepaalde nuttige bacteriën. Deze bacteriesoorten worden in verband gebracht met de vele voordelen die we eerder in dit artikel noemden (15, 16):
- Bifidobacterium
- Lactobacillus
- Streptococcus thermophilus
- Bacillus coagulans
- Non-pathogene E. coli
Niet alle bacteriën zijn echter goed voor je lichaam. Er zijn ook soorten die ernstige ziekten kunnen veroorzaken en niet moeten worden verward met de gezonde bacteriën in probiotica. Onder de schadelijke bacteriën vind je:
- Hemolytische E. coli
- Clostridium perfringens
- Campylobacter
- Listeria
Deze schadelijke bacteriën kunnen afkomstig zijn van slecht gewassen of slecht geconserveerd voedsel. Ook kunnen de bacteriën je lichaam binnendringen als je het voedsel met vuile handen of vies keukengerei bereidt.

Voedingsmiddelen met probiotica
Voedingsmiddelen die probiotica bevatten, stimuleren de groei en de diversiteit van de goede darmbacteriën.
Probiotica zitten in bekende voedingsmiddelen zoals yoghurt, augurken en zuurkool, maar ook in een aantal heerlijke, meer exotische producten. In de lijst hieronder vind je hier een aantal voorbeelden van (17, 18, 19):
- Melkkefir: Zuivelproduct dat op yoghurt lijkt.
- Kombuchathee: Gefermenteerde thee die door de fermentatie licht sprankelend is geworden en boordevol probiotica zit.
- Natto: Gefermenteerde sojabonen.
- Tempeh: Gefermenteerde sojabonen met een stevige, koekachtige structuur.
- Miso: Een gefermenteerd gerecht dat bestaan uit sojabonen, zout en granen.
We raden je aan om gepasteuriseerd en gepekeld voedsel zoveel mogelijk te vermijden, aangezien de bacteriën in deze gevallen meestal zijn gestorven.
Als je je eigen probiotische voedsel wilt bereiden, kan dat ook. Hiervoor is het wel belangrijk om de juiste technieken te volgen, aangezien de kans bestaat dat de voedingsmiddelen besmet raken met schadelijke schimmels en bacteriën.
Wat is het verschil tussen probiotica en prebiotica?
Naast probiotica bestaan er ook prebiotica. Probiotica zijn de goede bacteriën die van nature in onze darmen voorkomen. Je krijgt ze binnen via je voeding of supplementen om de groei en het onderhoud van je darmflora te ondersteunen.
Prebiotica daarentegen zijn onverteerbare voedingsvezels die als voeding dienen voor de probiotica. Ze bereiken de darmen om als voedingsstof te worden gebruikt door de nuttige bacteriën.
De prebiotica worden niet in het spijsverteringskanaal opgenomen en bereiken vrijwel intact de dikke darm. De meest voorkomende prebiotica en hun bronnen zijn (18, 19):
- Resistente zetmeel: bakbanaan en haver.
- Inuline: knoflook, ui, prei, asperges, agave, ananas en tarwe.
- Pectine: wortelen, bonen, druiven, appels, pruimen, bramen en bosbessen.
- Fructo-oligosachariden: uien, prei, knoflook, artisjokken, rapen en asperges.
- Bèta-glucanen: biergist, gerst, haver en paddenstoelen.
- Galacto-oligosacchariden: moedermelk.

Voor wie zijn probiotische supplementen niet geschikt?
Hoewel probiotica voor veel mensen grote voordelen bieden, moeten ze met veel voorzichtigheid worden gebruikt door mensen die gevoelig zijn voor ongewenste bijwerkingen. De grootste risicogroepen hiervoor zijn:
- Mensen met immunosuppressie: Dit zijn mensen met een verzwakt immuunsysteem. Voorbeelden hiervan zijn mensen met HIV of auto-immuunziekten zoals lupus, reumatoïde artritis of multiple sclerose.
- Kinderen en zuigelingen: Probiotica mogen nooit door minderjarigen worden gebruikt, tenzij voorgeschreven door een kinderarts.
- Zwangere vrouwen en ouderen: Ondanks het feit dat het gebruik van probiotica bij deze populaties juist vaak wordt aanbevolen, is het belangrijk om het gebruik ervan nauwlettend in de gaten te laten houden door een arts.
Tips voor het kiezen van de beste probiotica in supplementen
Als je het perfecte probioticum voor je gezondheid wilt kiezen, is het belangrijk om te weten waar je op moet letten. Daarom geven we je hieronder de belangrijkste tips voor een succesvolle aankoop, zodat je precies vindt wat je zoekt.
Zoek naar een groot aantal kolonievormende eenheden (kve)
Het kiemgetal of de kolonie-vormende eenheden (afgekort tot kve, in het Engels CFU) zijn de hoeveelheid levende bacteriën die een probioticum bevat.
Het is belangrijk dat je zoekt naar een probioticum dat tussen de honderd en een miljard kve (20) bevat. In combinatie met een aantal andere belangrijke factoren, die we verderop in deze shopgids benoemen, is hiermee de kans groter dat de goede bacteriën hun bestemming bereiken.

Kies enterisch omhulde supplementen
Enterisch omhulde supplementen zijn supplementen die zijn omhuld met een beschermend laagje dat helpt om de werking van het maagzuur te bestrijden en op die manier de gezonde bacteriën beter naar de darmen te transporteren. Hierdoor is er een kleinere kans op vervelende symptomen en heeft het supplement een groter effect.
Bovendien kan dit beschermende laagje het voortbestaan van bacteriestammen ondersteunen wanneer ze in contact komen met moeilijke omstandigheden, vanaf het moment dat ze de fabriek verlaten totdat ze je handen bereiken.
Controleer de duurzaamheid en de bewaring van het supplement
Probiotica zijn vatbaar voor veel verschillende factoren die hen kunnen beschadigen. Om een supplement zo goed mogelijk te bewaren en te blijven gebruiken, raden we je aan de volgende stappen te volgen:
- Als het supplement gekoeld moet worden, wees er dan zeker van dat het zijn optimale temperatuur niet heeft verloren tijdens het transport en de opslag van het product.
- Controleer of de vervaldatum niet is verstreken.
- Bewaar supplementen zoals voorgeschreven door de fabrikant.
- Koop alleen producten van betrouwbare bronnen.

Als je een speciaal dieet volgt, controleer dan altijd de ingrediënten
Voordat je een supplement koopt, is het belangrijk om jezelf eerst af te vragen of het past bij je behoeften en je levensstijl.
Als je last hebt van voedselallergieën of intoleranties, raden we je aan om eerst een arts of apotheker te raadplegen om een probioticum te vinden dat perfect bij jouw gezondheid en je voorkeuren past.
Als je vegetariër of veganist bent, is het gebruik van probiotica overigens in principe geen probleem, omdat ze in de meeste gevallen geen ingrediënten van dierlijke oorsprong bevatten. Let echter op ingekapselde supplementen, omdat deze gelatine kunnen bevatten.
Onze conclusie
De micro-organismen die in je darmen leven, zijn belangrijke bondgenoten voor het behoud van je gezondheid. Als je aan constante diarree, obstipatie of andere maag- of darmklachten lijdt, kunnen probiotica de verlichting zijn waarnaar je op zoek bent.
Vergeet echter niet eerst je huisarts te raadplegen om te beoordelen of je inderdaad probiotica moet gebruiken. Als dat het geval is, raden we je aan om een product van hoge kwaliteit te kiezen om zo optimaal mogelijk van de voordelen van probiotica te genieten.
Probiotica zijn tegenwoordig populairder dan ooit. De voordelen lijken groter te zijn dan tot nu toe gewacht. Vond je ons artikel over de werking van probiotica interessant? Vergeet dan niet om hem op social media te delen of hieronder je mening achter te laten.