Het prikkelbare darmsyndroom is een spijsverteringsstoornis die buikpijn en een opgeblazen gevoel kan veroorzaken, net als veranderingen in de frequentie waarmee je naar de wc gaat. Ook kun je last van diarree en obstipatie krijgen. Het volgen van een geschikt dieet is de beste manier om deze aandoening te bestrijden.
Het syndroom kan verschillende oorzaken hebben. Enerzijds kan het om een psychische oorsprong gaan, gerelateerd aan stressvolle periodes. Het kan ook te maken hebben met de samenstelling van je darmbacteriën. Het gebruik van een probiotisch supplement, in combinatie met een gezond dieet, kan de symptomen van het prikkelbare darmsyndroom helpen te verlichten (1).
Belangrijk om te weten
- Het prikkelbare darmsyndroom (PDS) is een aandoening die wordt gekenmerkt door een opgeblazen gevoel en buikpijn, naast symptomen zoals diarree en obstipatie. De exacte oorzaak van PDS is nog niet duidelijk, maar je eetgewoonten en levensstijl lijken de verschijning ervan te beïnvloeden.
- Om de symptomen van een spastische darm te verlichten, raden we je aan om onder andere zeer vette voedingsmiddelen en zuivelproducten zoveel mogelijk te vermijden. Er zijn specifieke diëten om de aandoening te behandelen, zoals het FODMAP-dieet.
- Je kunt je dieet aanvullen met supplementen die de symptomen van PDS helpen verminderen. Oplosbare vezels zoals psyllium en probiotica kunnen de symptomen die worden veroorzaakt door een spastische darm verzachten.
Alles wat je moet weten over het prikkelbare darmsyndroom en voeding
De oorzaak van het Prikkelbare Darm Syndroom is niet precies bekend. Er zijn echter factoren waarvan ontdekt is dat ze kunnen bijdragen aan het ontstaan en de daaropvolgende verergering van het syndroom. Factoren zoals stress, hormonen en je voedingspatroon beïnvloeden het ontstaan van de ziekte op verschillende manieren (1). Hieronder laten we je zien welke voeding het beste is als je last hebt van een spastische darm.
Wat moet je niet eten als je last hebt van een spastische darm?
De diagnose van het prikkelbare darmsyndroom is niet eenvoudig, aangezien de symptomen sterk van persoon tot persoon verschillen. Zodra het bestaan van de aandoening door een arts is vastgesteld, zal hij of zij een dieet voorschrijven, specifiek aangepast op de behoeften van de patiënt. Dit dieet is vrij van een reeks voedingsmiddelen die de symptomen van de ziekte verergeren (2). Hieronder vind je een aantal voorbeelden van dit soort voedingsmiddelen:
- Volkoren producten: Onoplosbare vezels kunnen de symptomen verergeren.
- Vetrijk voedsel.
- Citrusvruchten, vooral sinaasappel.
- Fruit dat rijk is aan fructose.
- Vruchtensappen en nectars.
- Pittig of zeer gekruid voedsel.
- Koffie, thee en koolzuurhoudende dranken.
- Zuivelproducten.
- Alcoholische drank.
- Chocolade.
- Rauwe groenten.
- Kool, bloemkool, broccoli en andere groenten die gasvorming veroorzaken.
Wat is het FODMAP-dieet en hoe helpt het bij het prikkelbare darmsyndroom?
Het FODMAP-beperkte dieet is een dieet dat diëtisten bij het prikkelbare darm syndroom gebruiken. Het is ontwikkeld door onderzoekers van een Australische universiteit. FODMAP is een afkorting voor Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden And Polyolen. (3). FODMAP’s zijn koolhydraten die slecht of niet opgenomen worden in de dunne darm.
Dit dieet sluit voedingsmiddelen uit die rijk zijn aan dit soort koolhydraten, zoals fructose of lactose. Deze stoffen kunnen onverteerd in de dikke darm terechtkomen, bacteriën voeden en een opgeblazen gevoel, gas, pijn en zelfs diarree veroorzaken. Het FODMAP-beperkte dieet kan bepaalde onevenwichtigheden in je voeding veroorzaken, waardoor de diëtist het gebruik van een voedingssupplement kan voorschrijven.
Welke voedingsmiddelen kun je eten bij het prikkelbare darmsyndroom?
Diëten die zijn ontworpen om prikkelbare darmklachten te bestrijden, sluiten bepaalde voedselgroepen in de meeste gevallen niet volledig uit. Vaak wordt alleen de hoeveelheid die je van bepaald voedsel kunt eten verminderd. Hieronder vind je een tabel met de producten die je kunt eten als je aan deze ziekte lijdt (4).
| Toegestaan voedsel | Voedsel in beperkte hoeveelheden |
| Verfijnde granen, pasta, rijst, Maria-biscuits. | Volkorengranen, peulvruchten. |
| Magere zuivelproducten, soja, haver en amandelmelk. | Volle zuivelproducten. |
| Gekookte of gepureerde groenten. | Salades, groenten die winderigheid veroorzaken. |
| Maximaal 3 stuks fruit per dag, zonder schil, in het sap. | Banaan, gedroogd fruit, noten. |
| Mager vlees en worst, witvis, hardgekookt ei. | Vet vlees, vette vis, zeevruchten. |
| Suiker, honing, jam, stevia, sacharine. | Cacaopoeder. |
| Water, bouillon, cafeïnevrije koffie, niet-koolzuurhoudende frisdranken. | Drankjes met cafeïne, koolzuurhoudende frisdranken. |
| Olijfolie, zonnebloem, maïs, soja. | Boter en margarine, mayonaise, gepureerde tomatensaus. |
Het prikkelbare darmsyndroom en voeding: ontbijt en tussendoortjes
Onderzoek wijst aan dat diëten zoals het FODMAP-dieet of diëten die zijn ontwikkeld door het National Institute for Health and Care Excellence (NICE) uit Engeland, effectief zijn bij het verlichten van het prikkelbare darmsyndroom. Hieronder geven we je een paar voorbeelden van wat een typische ontbijt en tussendoortje kan zijn van iemand die aan deze aandoening lijdt (4).
| Ontbijt | Tussendoortje |
| Een glas magere melk of groentedrank, fruit en sandwich met bijvoorbeeld ham of kalkoenfilet. | Fruit met wat magere yoghurt. |
| Magere yoghurt, fruit en ontbijtgranen. | Een glas sap en twee crackers met magere kaas. |
Het prikkelbare darmsyndroom en voeding: lunch en avondeten
Als je last hebt van een spastische darm, is het raadzaam om altijd langzaam te eten, terwijl je op een rustige plek zit. Besteed tijd en aandacht aan het kauwen van het voedsel. In plaats van in één keer overvloedig te eten, is het beter om in 5 of 6 kleine porties te eten. Het is belangrijk om geen enkele maaltijd over te slaan. Laten we eens kijken naar wat voorbeelden van geschikte lunches en diners zijn voor de mensen die aan deze aandoening lijden (4).
| Lunch | Avondeten |
| Brood, peulvruchten, gebakken varkenslende, fruit. | Sperziebonen met aardappelen, gestoomde heek, magere yoghurt. |
| Wortelsoep, gebakken heek met aardappelen, fruit. | Stoofpot, Franse omelet, fruit. |
| Gestoofde groenten, kip uit de oven, magere yoghurt. | Courgettesoep, gegrilde hondshaai met rijst, compote van gekookt fruit. |
Prikkelbare darmdieet: Welke supplementen kun je gebruiken?
Het prikkelbare darmsyndroom is een aandoening die op dit moment helaas nog niet volledig te genezen is. De symptomen kunnen echter worden verlicht tot het punt dat ze bijna verdwijnen. Hoewel voeding en lichaamsbeweging essentieel zijn bij het bestrijden van deze ziekte, kan PDS ook worden behandeld met medicijnen en voedingssupplementen, zoals de liposomale curcumine van Sundt.
Probiotische supplementen
Verschillende onderzoeken tonen aan dat bepaalde probiotica effectief kunnen zijn bij de behandeling van het prikkelbare darmsyndroom. Hoewel het nemen van probiotische supplementen niet alle symptomen verlicht, verminderen veel ervan aanzienlijk, zoals een opgeblazen gevoel in de buik, obstipatie of winderigheid (5).
Probiotica zijn meestal in poedervorm verkrijgbaar. Je hoeft ze om ze in te nemen alleen maar te mengen met water. Je kunt ze tevens combineren met melk, sapjes of andere plantaardige dranken. Er zijn daarnaast ook probiotica in capsulevorm, waarbij met name de liposomale supplementen opvallen. De liposomen in deze formules beschermen het actieve ingrediënt in een liposomaal membraan dat het transport en de opname door het lichaam verbetert.
Oplosbare vezels
Verschillende klinische onderzoeken hebben aangetoond dat oplosbare vezels een effectief prebioticum kunnen zijn voor het verlichten van symptomen die worden veroorzaakt door een spastische darm. Supplementen zoals Psyllium, een oplosbare vezel die wordt gewonnen uit de zaden van de Plantago ovata-plant, ondersteunen de werking van de darmflora (6).
Psylliumvezels maken de darminhoud zachter en volumineuzer waardoor de darmpassage wordt vergemakkelijkt. Het gebruik van dit supplement is daarom gunstig voor zowel mensen met diarree als met obstipatie, twee belangrijke symptomen van het prikkelbare darmsyndroom. Als je echter teveel van het supplement inneemt, kan dit gasvorming, een opgeblazen gevoel en winderigheid veroorzaken (7). Lees daarom altijd de bijsluiter van het product goed door.
Onze conclusie
Het prikkelbare darmsyndroom is een aandoening met onduidelijke oorzaken. Er zijn echter factoren waarvan bekend is dat ze kunnen bijdragen aan het ontstaan en de daaropvolgende verergering van het syndroom. Kenmerken zoals stress, een ongezonde voeding en onvoldoende beweging beïnvloeden het ontstaan van de ziekte op verschillende manieren. Mensen met een spastische darm moeten een speciaal dieet volgen dat weinige vette en zuivelproducten bevat, zoals het FODMAP-dieet.
Net zoals dat er voedingsmiddelen zijn die je dus beter kan laten staan, zijn er ook producten die je juist kunnen helpen om de prikkelbare darmsymptomen te verlichten. Tot slot moet je voor het beste resultaat je dieet mogelijk aanvullen met een supplement, zoals probiotica, oplosbare vezels of Sundt liposomale curcumine.
We hopen dat ons artikel nuttig voor je is geweest. Zo ja, help dan anderen door het te delen op social media. Of laat hieronder je reactie achter, we beantwoorden je vragen graag.
