Wat zijn de oorzaken van diarree?

Zit je vaker op het toilet dan op de bank? Diarree is een symptoom dat de kwaliteit van je leven flink kan verslechteren. Dat geldt vooral als je er een lange tijd achter elkaar last van hebt. Grote kans dat je je afvraagt wat nou eigenlijk voor die vervelende maag- en darmklachten zorgt.

Diarree kan veroorzaakt worden door verschillende factoren. Het kan bijvoorbeeld het gevolg zijn van maag- en darmproblemen of een virale, bacteriële of parasitaire infectie. Lees dit artikel om erachter te komen waardoor jouw diarree wordt veroorzaakt en hoe je dit het beste stopt.

Belangrijk om te weten

• We spreken van diarree wanneer de stoelgang plat tot lopend is én als je meer dan normaal naar het toilet moet. Diarree is een dunne, waterige, soms slijmerige ontlasting die gepaard gaat met de nood om dringend naar het toilet te gaan. De ontlasting moet vaker voorkomen dan normaal: 3 of meer keer per dag.
• Diarree wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door darminfecties die ontstaan door virussen of bacteriën. Het probleem lost meestal vanzelf op. Wel is het belangrijk om goed gehydrateerd te blijven.
• Het behandelen van diarree met medicijnen zoals antibiotica en antiparasitaire middelen dient onder het medisch toezicht van een arts te gebeuren. De medicijnen kunnen de symptomen namelijk verergeren als je ze niet goed gebruikt.

Alles wat je moet weten over de oorzaken van diarree

Om te begrijpen hoe je diarree kunt stoppen, is het erg belangrijk om eerst te weten wat de oorzaak is (1):

Diarree door een virus

Virussen die het spijsverteringssysteem aantasten, komen meestal je lichaam binnen via besmet voedsel, dranken of keukengerei, hoewel je ook geïnfecteerd kunt raken door nauw contact met andere geïnfecteerde mensen, op dezelfde manier waarop je verkouden kunt worden (2).

Virussen zoals het rotavirus en het norovirus veroorzaken ‘virale gastro-enteritis’, een ontsteking van het maagdarmkanaal die beter bekend is als ‘buikgriep’. De diarree gaat meestal gepaard met buikpijn, misselijkheid, braken en in sommige gevallen koorts (3). 

Er is geen behandeling die specifiek gericht is op het bestrijden van de virussen die diarree veroorzaken, hoewel ze grotendeels kunnen worden voorkomen met het rotavirusvaccin (4) en door altijd goed je handen en je voedsel te wassen (5). 

Diarree door bacteriën

Ook bekend als ‘bacteriële gastro-enteritis’, wordt de diarree die wordt veroorzaakt door bacteriën meestal geassocieerd met voedsel- en drankvergiftiging (6).

Er zijn veel soorten bacteriën die een dergelijke infectie kunnen veroorzaken, zoals je in de lijst hieronder ziet (7):

• E coli
• Salmonella
• Yersinia
• Shigella
• Stafylokokken
• Campylobacter
• Clostridium

Dit soort diarree veroorzaakt vaak symptomen zoals buikpijn, het verlies van de eetlust, misselijkheid, braken en koorts. Ook kan er slijm en/of bloed in de ontlasting zitten.

Bacteriële diarree verdwijnt meestal vanzelf. Als er echter meer dan 5 dagen zijn verstreken en de diarree niet verbetert of juist erger wordt, moet je je huisarts raadplegen.

Ook als een baby begint te overgeven of last van diarree krijgt, is het raadzaam om direct contact op te nemen met een arts.

Diarree door een parasiet

Een parasitaire darminfectie wordt overgedragen via de fecaal-orale route. Dit betekent dat op de een of andere manier deeltjes ontlasting in je mond terecht zijn gekomen, hetzij door slecht gewassen voedsel of door te eten met vieze handen.

De verschillende vormen van diarree die worden veroorzaakt door een parasiet kunnen erg van elkaar verschillen. Amoebiasis bijvoorbeeld, veroorzaakt bloederige diarree (8), terwijl andere oorzaken, zoals Giardia, een vettige diarree veroorzaakt (9). 

Een parasitaire infectie kan lang duren en treft vooral kinderen uit ontwikkelingslanden (10). Hoewel de infectie soms vanzelf verdwijnt, is er in veel gevallen een medische behandeling nodig met antiparasitaire middelen zoals tinidazol of metronidazol (11).

Diarree door een voedselintolerantie

Voedselintoleranties kunnen diarree en maag- en darmklachten veroorzaken, als gevolg van een reactie van je lichaam op bepaalde ingrediënten (12). De meest voorkomende voedselintoleranties die dit soort problemen veroorzaken zijn:

Lactose-intolerantie

De diarree die door een lactose-intolerantie wordt veroorzaakt is vaak gemakkelijk te herkennen, omdat deze naast diarree, meestal ook gasvorming en een opgeblazen gevoel in de buik veroorzaakt, net na het eten van lactose-producten zoals melk, kaas of room (13). 

Lactose-intolerantie komt het meest voor bij adolescenten en volwassenen, omdat we in de kindertijd het eiwit in melk beter kunnen afbreken aangezien we ons lichaam hiermee moeten voeden om te overleven.

Gluten-intolerantie

Een gluten-intolerantie, ook wel coeliakie genoemd, is in tegenstelling tot een lactose-intolerantie het gevolg van een aanval van het immuunsysteem op de darmen wanneer het de aanwezigheid van gluten detecteert.

De symptomen van een gluten-intolerantie beginnen vaak al van jongs af aan, omdat de afweer zodanig is ontworpen om het eiwit aan te vallen en tegelijkertijd de darmvlokken te vernietigen die voedingsstoffen opnemen (14).

Deze voedselintolerantie kan diarree, obstipatie, een groeiachterstand en leerproblemen bij kinderen veroorzaken.

Ziektes die diarree veroorzaken

Sommige ziekten die het spijsverteringsstelsel aantasten, kunnen diarree veroorzaken. Deze diarree houdt vaak lang aan en wordt daarom ook wel ‘chronische diarree’ genoemd. De meest voorkomende ziektes die dit soort problemen veroorzaken zijn:

• Het prikkelbare darmsyndroom
• De ziekte van Crohn

Dit soort diarree moet worden behandeld door een gespecialiseerde arts om de oorzaak te vinden en op te lossen.

In sommige gevallen kunnen probiotica een ondersteuning bij de behandeling zijn, omdat de darmen te helpen zich opnieuw te bevolken met micro-organismen die gunstig zijn voor je gezondheid (15, 16, 17).

Andere oorzaken van diarree

We kunnen dit artikel niet beëindigen zonder nog drie andere, zeer belangrijke oorzaken van diarree te benadrukken:

1. Diarree door antibiotica

Diarree kan ook ontstaan als door het gebruik van antibiotica de darmmicroflora beschadigd raakt, waardoor de darmen onbeschermd zijn tegen de aanval van ziektekiemen die schadelijk zijn voor je gezondheid.

Het is dus erg belangrijk om het gebruik van antibiotica onder controle te houden, aangezien ze zowel een oorzaak als een behandeling van diarree kunnen zijn. In het laatste geval is het wel belangrijk om ze correct en onder het medische toezicht van een arts te gebruiken (18).

Probiotica kunnen een effectieve behandeling zijn om diarree te voorkomen als je een antibioticakuur volgt of wanneer je sneller wilt herstellen.

2. Reizigersdiarree

Reizigersdiarree is dunne, waterige ontlasting tijdens een reis. Het komt meestal door eten of drinken dat is besmet met bacteriën. De virale, bacteriële of parasitaire infecties die worden veroorzaakt door ziektekiemen hebben meestal geen invloed op mensen die al een lange tijd in de desbetreffende regio wonen (19).

Zorg ervoor dat je tijdens het reizen alleen eten en drinken van betrouwbare bronnen consumeert. Drink geen water uit douches of kranen en houd het keukengerei dat je gebruikt goed schoon (20). 

3. Immuungecompromitteerde patiënten

Als je afweer verzwakt is, zoals vaak het geval is bij ziekten zoals HIV, AIDS en lupus of bij mensen met orgaantransplantaties, zijn je darmen veel gevoeliger voor diarree die wordt veroorzaakt door virussen, bacteriën en parasieten (21). 

De meest effectieve behandeling wordt in dat geval bepaald door een behandelend arts, aangezien de symptomen door verschillende ziektekiemen veroorzaakt worden en dus verschillende gevolgen kunnen hebben.

Onze conclusie

Diarree wordt veroorzaakt door veel verschillende factoren. Het belangrijkste is om de verschillende symptomen te herkennen, zoals de aanwezigheid van bloed of slijm, koorts en de duur van de diarree.

De meeste diarree begint abrupt en verdwijnt weer binnen een paar dagen. Als de symptomen echter aanhouden of in de loop van de tijd zelfs erger worden, is het tijd om naar de dokter te gaan om het nodige advies in te winnen.

Als je ons artikel leuk vond, vergeet het dan niet te delen om de kennis onder je vrienden en familie te verspreiden. Heb je nog vragen? Laat dan hieronder je reactie achter.

(Bron van de header afbeelding: Ngamnithiporn: 140813354/ 123rf.com)