De frequentie waarmee je naar de wc gaat verschilt van persoon tot persoon. Sommige mensen hebben drie keer per dag ontlasting, anderen drie keer per week. Als je regelmatig meer dan drie dagen geen ontlasting hebt, dan spreken we van obstipatie. Verstopping van de darmen komt veel voor, vooral bij vrouwen en ouderen. Je dagelijkse gewoonten hebben hier veel invloed op.
Toch is obstipatie niet altijd iets dat je eenvoudig zelf oplost door alleen je dagelijkse gewoonten aan te passen. Soms kunnen de symptomen veroorzaakt worden door ernstigere aandoeningen. Het is daarom belangrijk om alarmsignalen te herkennen en te bepalen wanneer je de hulp van een arts moet inschakelen.
Belangrijk om te weten
- Als je regelmatig meer dan drie dagen geen ontlasting hebt, dan spreken we van obstipatie. Als de aandoening langer dan drie maanden aanhoudt, wordt het ook wel ‘chronische constipatie’ genoemd.
- Constipatie is een symptoom, geen ziekte. Dit betekent dat het door verschillende oorzaken kan verschijnen en dat elke oorzaak een andere behandelstrategie nodig heeft.
- Geneesmiddelen die constipatie verlichten, zoals laxeermiddelen, pakken de oorzaak van het probleem meestal niet aan. Daarom raden we aan om altijd je huisarts te raadplegen als de constipatie lang aanhoudt.
Alles wat je moet weten over obstipatie
Om te begrijpen wat obstipatie is en wat je er tegen kunt doen is het belangrijk om de aandoening goed te leren herkennen. In dit artikel vertellen we je alles wat je moet weten over obstipatie. Nieuwsgierig geworden? Lees snel verder!
Wat is obstipatie precies?
Hoewel veel mensen een idee hebben van wat obstipatie precies is, wordt de aandoening nog steeds vaak verward met een dagje niet naar de wc gaan. Aan de andere kant zijn er ook mensen die niet direct aan obstipatie denken, zelfs niet als ze regelmatig langer dan een week niet naar de wc gaan om te poepen.
Als je regelmatig meer dan drie dagen geen ontlasting hebt, spreken we van obstipatie. Het symptoom wordt vaak vergezeld door harde uitwerpselen die het lichaam moeilijk verlaten (1, 2), waardoor je een lange tijd op de wc kunt blijven zitten, met het gevoel dat je moet poepen, maar zonder succes.
Het is belangrijk om onderscheid te maken tussen acute en chronische obstipatie. Gezondheidsexperts hebben verschillende meningen over wanneer de obstipatie te lang duurt en zeggen dat we na 3 tot 6 maanden van chronische obstipatie kunnen spreken (3, 4, 5).

Obstipatie in verschillende levensfasen: Hoe herken je het en wat te doen?
Iedereen kan last krijgen van obstipatie. Toch zijn er bepaalde groepen met mensen die een groter risico lopen of bij wie het lastiger is om obstipatie vast te stellen. Hieronder laten we je zien hoe je obstipatie in de verschillende levensfasen leert herkennen.
Zwangere vrouwen
Vrouwen, ook als ze niet zwanger zijn, zijn gevoeliger voor obstipatie dan mannen. De kans dat een vrouw last van verstopping krijgt, is zelfs twee keer zo groot als bij een man van dezelfde leeftijd (5, 6).
Stel je nu eens voor dat het lichaam van een vrouw allerlei veranderingen ondergaat, zowel hormonaal door een toename van progesteron als anatomisch door de aanwezigheid van een levend wezen in haar baarmoeder. Het is vrijwel zeker dat zwangere vrouwen daardoor last krijgen van verstopping! Wat je kunt doen om de symptomen te verlichten? We geven je de volgende tips (7, 8):
- Drink voldoende water.
- Voeg meer vezels toe aan je maaltijden.
- Beweeg voldoende!
- Als al het andere niet werkt, raadpleeg dan je huisarts of je medicijnen of supplementen kunt gebruiken.
Als je ijzersupplementen gebruikt is het goed mogelijk dat deze bijdragen aan obstipatie. We raden je niet aan om te stoppen, maar het is wel een goed idee om dit aan je arts te melden zodat hij of zij kan beoordelen of je het supplement moet vervangen of de dosis moet aanpassen (11).

Baby’s
Obstipatie bij baby’s is niet hetzelfde als bij volwassenen. Baby’s lijden zelden aan deze aandoening, hoewel het wel eens voor kan komen dat we ons zorgen maken als baby’s een paar dagen niet poepen. De consistentie van de stoelgang is afhankelijk van de leeftijd van de baby. Om je te helpen herkennen wat normaal is en wat niet, hebben we onderstaande tabel gemaakt (13):
Leeftijd | De normale gang van zaken | Waarschuwingsalarmen: Bel de kinderarts! |
De eerste dagen | De baby zal in de eerste 24-36 uur meconium poepen: de eerste (groenachtige en gele) ontlasting. | De baby heeft de eerste 36 uur geen ontlasting gehad. |
De eerste week | Ongeveer 4-8 keer ontlasting per dag. | De baby poept niet vaak en de ontlasting is hard en vereist veel inspanning van de baby: hij/zij wordt rood van inspanning of knijpt krachtig de buik samen. |
Van 28 dagen tot 3 maanden | De frequentie van de stoelgang vermindert. Er kunnen dagen voorbij gaan zonder ontlasting, maar de ontlasting moet zacht zijn en moeiteloos het lichaam verlaten. | De baby poept niet vaak en de ontlasting is hard en vereist veel inspanning van de baby. |
Nadat de baby vaste stoffen is gaan eten (vanaf 6 maanden) | Meestal poept de baby na de maaltijd of minstens 1 tot 2 keer per dag. | De baby poept niet vaak en de ontlasting is hard en vereist veel inspanning van de baby. |
Als je baby één of meerdere van deze alarmsignalen vertoont, raden we je aan om dit niet zelf thuis op te proberen lossen maar direct contact op te nemen met een kinderarts.
Ouderen
Mensen van 65 jaar en ouder hebben 3 keer meer kans op obstipatie dan jongere mensen (1). Naarmate je lichaam ouder wordt, worden ook de darmbewegingen langzamer. Bovendien kunnen bepaalde ziekten en het gebruik van medicijnen de symptomen verergeren (14, 15):
- Ondervoeding en zwakte.
- Darmobstructies.
- Veranderingen in de zenuwregulatie.
- Gebruik van sterke pijnstillers zoals opioïden.
- Geneesmiddelen zoals maagzuurremmers, antidepressiva en hartmedicijnen.
Probeer kleine veranderingen in je voeding te maken, door meer vezels aan je maaltijden toe te voegen, meer water te drinken en vet eten te vermijden. Als de obstipatie na 3 maanden nog niet afneemt, is het beter om een arts te raadplegen om te controleren of er geen andere ernstige oorzaak is die de symptomen veroorzaakt.
Als je naast obstipatie nog last hebt van andere symptomen zoals bloed bij de ontlasting, een onverklaarbaar gewichtsverlies, een opgezette buik, braken of een ander symptoom dat je normale dagelijkse leven in de weg staat, dan is het beter om direct een arts te waarschuwen.

Wat helpt tegen obstipatie?
Van veranderingen in je levensstijl tot medicamenteuze behandelingen, er is gelukkig veel dat je kunt doen om constipatie te verminderen!
Huismiddeltjes
Er is veel dat je thuis kunt doen om de symptomen van obstipatie te verlichten zoals meer water drinken, meer bewegen en beetje bij beetje meer vezels aan je maaltijden toevoegen. Andere trucjes die kunnen helpen zijn:
- Darmmassages.
- Een krukje bij de wc om de juiste houding aan te houden.
- Pruimen eten.

Probiotica bij obstipatie
Probiotica bevatten levende micro-organismen die normaal gesproken in gezonde darmen worden aangetroffen. Ze helpen om je dikke darm opnieuw te bevolken met belangrijke bacteriën en schimmels en deze weer in een gezonde toestand te brengen.
Onderzoek toont aan dat veranderingen in de darmflora verband houden met het verergeren van constipatie. Het gebruik van probiotica zou deze aandoening kunnen verbeteren (18).
Kies probiotica die 100 tot 1 miljard kolonievormende eenheden (kve of CFU) bevatten en die worden beschermd door een enterische coating die ervoor zorgt dat ze de darmen bereiken zonder te worden tegengehouden door het maagzuur (19).

Medicamenteuze behandelingen bij constipatie
Als je de constipatie niet kunt verhelpen met de bovenstaande tips, dan heb je mogelijk medicijnen nodig om je spijsvertering een boost te geven.
Laxeermiddelen zijn de meest gebruikte medicijnen om constipatie te verlichten. Er zijn verschillende soorten laxeermiddelen. De meest gebruikte zijn (20):
- Osmotische laxeermiddelen.
- Stimulerende laxeermiddelen.
- Verzachtende laxeermiddelen.
Wees je ervan bewust dat laxeermiddelen de oorzaak van constipatie niet genezen, maar alleen het symptoom verlichten. Als je aan chronische obstipatie lijdt, raadpleeg dan een arts om de oorzaak te achterhalen.
Onze conclusie
Iedereen kan last krijgen van obstipatie. In dit artikel laten we je zien wat de oorzaak van de verstopping kan zijn en hoe je de symptomen verlicht.
Deel ons artikel over obstipatie om deze kennis te verspreiden! Heb je nog vragen? Laat hieronder je reactie achter.
(Bron van de header afbeelding: Twinsterphoto: 50498522/ 123rf.com)